BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00001546
https://drzeworyty.etnomuzeum.eu/midas/pictures/maxi/Etnografia/ASP-Wwa_42.jpg
Holnicki-Szulc, Wojciech
miejsce powstania: Warszawa
datowanie klocka drzeworytniczego:
około 1830?
datowanie odbitki drzeworytniczej:
1921
opis:
Drzeworyt złożony z dwóch sklejonych ze sobą odbitek. Przedstawia fragment większej kompozycji - wyobrażenie sądu nad grzesznikami. Pośrodku przedstawienia widać węża Lewiatana i pochód ludzi, którzy spięci łańcuchem kierują się w stronę szatana. W grupie kilkunastu postaci rozpoznajemy kobiety i mężczyzn różnych stanów społecznych, grup etnicznych, świeckich i duchownych, żołnierzy, mieszczan, szlachtę i włościan, oraz Żyda. Szatan ukazany z lewej strony, na tle płomieni jako hybryda człowieka i zwierzęcia, ciągnie za łańcuch i spycha skazańców do piekła, które przedstawione zostało jako przestrzeń oddzielona od ziemi wężem. Piekło zajmuje dolną część kompozycji, wypełniają je języki płomieni, a wśród nich kilka czarnych sylwetek diabłów i cierpiących dusz. Scena nad Lewiatanem przywołuje zapowiedź czekającego wszystkich zmarłych Sądu Ostatecznego: widnieje tam cmentarz z trzema grobami, dwie trumny z których wyłaniają się ludzie, a także biegnie pies z czaszką w pysku i wzlatują dwa ptaki. Ponadto nad paszczą Lewiatana unosi się anioł z włócznią i diabeł z wagą, którzy jakby walczą o duszę człowieka (głowa na obrazie?). Z prawej znajduje się zegar i śmierć, która odmierza czas, obok kobieta jadąca wierzchem na bestii i postać strącana do grupy ludzi skutych łańcuchem. Modelunek drzeworytu płaski, kompozycja otoczona cienką ramką, w dole napis.Rewers: pieczęć "42".
motyw ikonograficzny:
anioł
,
diabeł
,
Dolina Jozafata
,
kosa
,
krzyż
,
ogień
,
ptak
,
śmierć
,
trumna
,
waga
,
zegar
,
zwierzę (wąż)
stan zachowania: dobry
napisy i znaki:
WYOBRAŻENIE SĄDU BOŻEGO NA IOZAFATOWEY DOLINIE.
,
(u dołu kompozycji)
I II III IIII V VI VII VIII IX X XI XII
,
(na tarczy zegara)
numer inwentarza: Biblioteka Główna ASP, Nr inw. 1544, sygn. E 26 (42)
uwagi:
W Tece Łazarskiego znalazł się jedynie fragment drzeworytu odbity z 2 zachowanych klocków (lub jednego, dwustronnego) Pierwotnie kompozycja musiała składać się z co najmniej 4 fragmentów. Górna część prawdopodobnie ukazywała sąd nad sprawiedliwymi.
Odbitka jest jedną ze zbioru opublikowanego przez Zygmunta Łazarskiego w "Tece drzeworytów ludowych dawnych" w 1921 roku. W tece znalazło się 66 grafik odbitych ręcznie w drukarni Władysława Łazarskiego, z klocków pochodzących między innymi z Płazowa (obecnie pow. lubaczowski) i ze Żmudzi na Litwie, datowanych przez Jerzego Kieszkowskiego na drugą poł. XVIII i poł. XIX w. Część odbitek była ręcznie kolorowana. Nakład liczył 62 numerowane egzemplarze. Wydawnictwo stało się w okresie międzywojennym podstawowym źródłem wiedzy na temat polskiego drzeworytu ludowego. Teka Łazarskiego przyczyniła się do wzrostu zainteresowania sztuką ludoweą, korzystał z niej m. in. Władysław Skoczylas przy tworzeniu w 1934 roku pracy " Drzeworyt ludowy w Polsce".
literatura:
Galaune, Lietuviu liaudies menas..., 1968,
il. 7
Jacher-Tyszkowa, Polska grafika ludowa, 1970,
s. 36-37 nota 155 (dot. podobnej odbitki w Bibliotece Jagiellońskiej)
Kieszkowski, Zwięzły katalog wystawy dawnych drzeworytów ludowych, 1921,
s. 33 nr 43
Skoczylas, Drzeworyt ludowy w Polsce, 1934,
il. 94
fotografia:
Holnicki-Szulc, Wojciech
,
2016
obiekty związane:
opracowanie dokumentu: Skoczeń-Marchewka, Beata, 2021.01.05,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |