BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00000852
materiał (podłoża): papier
technika: drzeworyt wzdłużny
tech. zdobnicza: kolorowanie
wymiary: 35,5 x 26 cm
technika: drzeworyt wzdłużny
tech. zdobnicza: kolorowanie
wymiary: 35,5 x 26 cm
miejsce powstania: województwo małopolskie miejsce pozyskania: Kraków
datowanie odbitki graficznej:
po 1783
opis:
Kompozycja ujęta w prostokąt stojący, przedstawia św. Jana Nepomucena stojącego na postumencie, ukazanego konwencjonalnie. Święty przedstawiony w całej postaci, frontalnie, z głową pochyloną i skierowaną na lewo. Ukazany w stroju kanonika: w czarnej sutannie, białej komży do kolan, niebieskiej pelerynce, okrywającej ramiona. Głowa Świętego okryta biretem, otoczona promienistym nimbem i pięcioma gwiazdkami.Twarz przedstawiona dość schematycznie. W prawej, uniesionej ręce św. Jan Nepomucen trzyma krucyfiks, w lewej palmę męczeńską. Postument, na którym stoi Święty ozdobiony ośmioramienną, niebieską gwiazdą z wpisanym monogramem Jezusa i schematycznie ukazanym sercem. Przed postumentem ustawione dwa niewielkie, kuliste flakony z tulipanowymi kwiatami. Po bokach symetrycznie dwa dwuuszne wazony z rozbudowanymi bukietami. W górnych rogach kompozycji podwieszone kotary.W dolnej części odbitki, na wydzielonym polu słabo czytelny napis z mocno stylizowanymi literami. Drzeworyt ręcznie kolorowany farbami w kolorach niebieskim, ugrowym, brązowym i czarnym.Na górnym i dolnym brzegu grafiki, poza odciskiem odręczny napis wykonany przez kolekcjonera: "Drzeworyty wieyskie, przez włościan z okolic Krakowa. albo też robione w Krakowie przez lichych rzemieślników w dawnych czasach zwanych kołtryniarze./ Przerobione z jakiegoś obrazka wydanego w Czechach z podpisem w tym języku".
motyw ikonograficzny:
kotara
,
krucyfiks
,
kwiat
,
monogram (IHS)
,
palma męczeństwa
,
święty Jan Nepomucen
stan zachowania: zły
napisy i znaki:
TM
,
(w prawym, dolnym rogu)
Obraz (...) Jana Nepomucego, 1783
,
(w dolnej części kompozycji)
IHS
,
(na postumencie)
numer inwentarza: MNK III ryc. 29013
uwagi:
Drzeworyt przedstawia św. Jana Nepomucena (ok. 1350-1393) - kanonika przy Katedrze św. Wita w Pradze, spowiednik królowej Zofii Bawarskiej. Według tradycji, po odmowie ujawnienia tajemnicy spowiedzi królowej, skazany przez króla Wacława na tortury, a następnie utopiony w Wełtawie. Czczony jako patron spowiedników i szczerej spowiedzi. Orędownik w czasie powodzi, oraz tonących, patron mostów. Schemat ikonograficzny, pojawiający się w sztuce ludowej, powielany także przez popularne grafiki dewocyjne, często wzorowany jest na figurze, umieszczonej na moście Karola w Pradze.
Drzeworyt został zakupiony przez Muzeum Narodowe w Krakowie w 1927 r. a pochodził ze zbiorów Ambrożego Grabowskiego (1782 - 1868), znanego krakowskiego antykwariusza, księgarza i kolekcjonera,który jako jeden z pierwszych zaczął gromadzić ludowe drzeworyty. Już w 1841 roku w „Ojczystych spominkach” pisał o tej dziedzinie sztuki ludowej. Szersze informacje znalazły się w wydanych pośmiertnie „Wspomnieniach” zbieracza. Jako pierwszy zwrócił też uwagę na samych twórców, dwóch z nich wymieniając z nazwiska (Sagan oraz Wojciech Bryndza z Bobrka). Grafika przedstawiająca św. Jana Nepomucena to jeden z czterech drzeworytów ludowych ze zbiorów tego kolekcjonera, które znalazły się w Muzeum Narodowym w Krakowie. Grabowski najprawdopodobniej zakupił go w chłopskim domu, a nie bezpośrednio od drzeworytnika. Świadczą o tym wyraźne ślady użytkowania obrazu (na całej powierzchni plamy po odchodach owadów).
fotografia:
Świderski, Jacek
,
2013
opracowanie dokumentu: Skoczeń-Marchewka, Beata, 2013.08.28,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |