BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00000637
Pieta
warianty tytułu: Matka Boska Bolesna, Pieta Jarosławska, Matka Boska Bolesna z Jarosławia
odbitka graficzna
materiał (podłoża): papier
technika: drzeworyt wzdłużny
tech. zdobnicza: kolorowanie
wymiary: 30,5 x 19,5 cm
technika: drzeworyt wzdłużny
tech. zdobnicza: kolorowanie
wymiary: 30,5 x 19,5 cm
miejsce pochodzenia: Złoczów (Zolochiv) miejsce pozyskania: Złoczów (Zolochiv)
datowanie odbitki graficznej:
1801-1850
opis:
Kompozycja ujęta w prostokąt stojący, przedstawiająca na postumencie Matkę Boską z ciałem Chrystusa, spoczywającym na Jej kolanach. Maria skierowana na lewo,ukazana w suto marszczonej sukni z długimi rękawami i spływającym z ramion płaszczu, zdobionym ornamentem roślinnym, z pomarańczową lamówką. Do twarzy tuli głowę Jezusa, którą podtrzymuje rękami. Bezwładne ciało Jezusa (widoczny prawy profil) okryte jest perizonium. Na dłoniach i lewym boku widoczne rany, podkreślone pomarańczową farbą. Głowy obu postaci zwieńczone koronami i otoczone promienistymi nimbami. Pieta ukazana jest pod rozłożystym, owocującym drzewem (grusza?) o drobnych listkach. Drzewo pokolorowane jest ugrową, transparentną farbą. Po obu stronach postaci po trzy gwiazdki, rozmieszczone niesymetrycznie. Przy dolnej krawędzi napis. Kompozycję zamyka ozdobna ramka, wypełniona stylizowanymi listkami wykonanymi techniką białorytu.
motyw ikonograficzny:
ciało Chrystusa
,
drzewo (grusza)
,
gwiazda
,
korona
,
Matka Boska
,
owoc (gruszka)
,
perizonium
,
Pieta
,
płaszcz
,
postument
stan zachowania: dobry
napisy i znaki:
NAYS: TSZYM:PYAROSŁASKIVOVCUWDOMINIKA
,
(przy dolnej krawędzi)
numer inwentarza: brak numeru inwentarza, kolekcja prywatna Michaiła Balanowicza
uwagi:
Pierwowzorem przedstawienia był cudowny wizerunek Matki Boskiej Bolesnej z Jarosławia (woj. podkarpackie). Według przekazów w XIV wieku pasterze poszukujący zaginionego bydła mieli je odnaleźć klęczące koło dzikiej gruszy, na której dostrzegli rzeźbę Matki Bożej, trzymającej na kolanach ciało swego Syna. Figurę odnalezioną przy drodze zanieśli do pobliskiego kościoła parafialnego w Jarosławiu. Niestety, nocą rzeźba ponownie znalazła się tym samym miejscu, z którego ją zabrano. Odczytano to jako znak. Figurę umieszczono w wybudowanej specjalnie drewnianej kapliczce, dokąd zmierzały coraz liczniejsze rzesze pątników. W XV wieku w miejsce kapliczki wybudowano murowaną świątynię. W 1636 roku biskup przemyski uznał rzeźbę Matki Boskiej Bolesnej za cudowną, a w 1755 roku została ona koronowana papieskimi koronami. Kult cudownej figury trwa nieprzerwanie do dzisiaj. Od XVIII wieku sanktuarium opiekują się Dominikanie.
Drzeworyt jest niemal identyczny z odbitkami wykonanymi z klocka, użytkowanego w warsztacie Macieja Kostryckiego w Płazowie. W stosunku do nich to przedstawienie różni się jedynie kilkoma szczegółami. Kompozycja jest lustrzanym odbiciem tamtych. W dole widnieje też napis, wypełniający brzeg grafiki, którego tylko niewielki fragment znajduje się na drzeworytach płazowskich. Można przypuszczać, że jedna z odbitek wykonanych z klocka, z którego odciśnięto drzeworyt odnaleziony na Ukrainie, posłużyła do przygotowania klocka użytkowanego później w Płazowie. Drzeworytnik wykonujący go skopiował prawdopodobnie na deskę wizerunek z istniejącej już odbitki. Świadczy o tym efekt lustrzanego odbicia (niepoprawny układ postaci w płazowskiej wersji w stosunku do oryginału w jarosławskim Sanktuarium i do kopiowanej odbitki) oraz jedynie rozpoczęty napis. Zbliżone wymiary obu odbitek także potwierdzają to przypuszczenie.
Drzeworyt został odnaleziony na Ukrainie. Kilka lat temu (przed 2012 r.) obecny właściciel grafiki nabył w antykwariacie w Złoczowie (Zolochiv) obrazek dewocyjny w dębowej ramie. Obrazek był pamiątką Pierwszej Komunii Świętej, która odbyła się w 1932 roku w Złoczowie. Po wyjęciu obrazu z ramy okazało się, że wewnątrz znajduje się drzeworyt ręcznie kolorowany na papierze czerpanym, przedstawiający Pietę Jarosławską.
fotografia:
Michaił Balanowicz
,
2012
obiekty związane:
opracowanie dokumentu: Skoczeń-Marchewka, Beata, 2013.02.08,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |