BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00000217
datowanie klocka drzeworytniczego:
1801?-1838?
opis:
Awers. Kompozycja dwustrefowa, ukazuje starotestamentowe sceny z Księgi Rodzaju. W strefie górnej oddzielonej od dolnej paskiem z inskrypcją, od prawej Bóg Ojciec (fragment sceny stworzenia Ewy); drzewo liściaste; Bóg Ojciec ukazujący nagim pierwszym Pierwszym Rodzicom owoce na rajskim drzewie, przy pniu na murawie ptak; Adam i Ewa w opaskach z liści stojący po bokach rajskiej jabłoni, po której pniu wije się wąż symbolizujący szatana z jabłkiem w paszczy, za Adamem leżący wół, za Ewa lew. Pod paskiem inskrypcji druga strefa: Adam kopiący rolę łopatą; drzewo liściaste; Kain zabijający Abla; kolumna na cokole; arka, Noe i zwierzęta idące do arki; drzewo z dwoma sylwetkami ludzi chroniących się przed potopem. <br > Rewers. Wizerunek ukazanej frontalnie Matki Boskiej z Dzieciątkiem na prawej ręce, trzymającej w lewej dłoni berło. Maria z rozpuszczonymi włosami jest ubrana w szeroką suknię z falbaną i dekoracjami pasowymi, geometrycznymi, a także w postaci czteropłatkowych kwiatów. Na głowie ma maforion z dwoma kwiatami, który nadaje postaci stożkowaty kształt. Dzieciątko lekko zwrócone w prawo, w długiej sukience z falbaną przy szyi, lewą ręką błogosławi, w prawej trzyma kulę zwieńczoną krzyżem. Głowy obu postaci w koronach zamkniętych. Wokół koron koliste aureole. Koronę Matki Boskiej podtrzymują dwaj aniołowie z rozpostartymi skrzydłami i bosymi nogami wspartymi na obłokach. Tło białe. U dołu poziomy czarny, niewycięty pas przeznaczony na napis. Wokół, pogrubione po bokach, szerokie czarne obramowanie.
motyw ikonograficzny:
Abel
,
Adam
,
anioł
,
arka Noego
,
berło
,
Bóg Ojciec
,
diabeł
,
drzewo (jabłoń)
,
Dzieciątko Jezus
,
Ewa
,
jabłko królewskie
,
Kain
,
korona
,
kwiat
,
łopata
,
Matka Boska Turska
,
Noe (patriarcha)
,
obłok
,
owoc (jabłko)
,
potop
,
promień
,
ptak
,
welon
,
zwierzę (lew)
,
zwierzę (wąż)
,
zwierzę (wół)
stan zachowania: dobry
napisy i znaki:
ZAPIERWEYADAMA WEZBOKUIEGOPROWADZI ICHDORAYUODDAŁ
,
(na awersie, pośrodku kompozycji)
numer inwentarza: 7801 MEK
uwagi:
Jedna z trzynastu zachowanych desek drzeworytniczych, pochodzących z warsztatu Macieja Kostryckiego i jego rodziny z Płazowa. Klocek użytkowany był przez nich do końca XIX wieku. Nie jest jednak znane jego autorstwo. W 1891 r. kolekcjonerka Maria Dembowska z Zakopanego pozyskała do swoich zbiorów pierwszą ich partię, zaś w 1899 r. po śmierci Macieja Kostryckiego juniora pozostałe matryce do odbijania drzeworytów. W 1921 r. nowa właścicielka przekazała jeden z klocków do zbiorów krakowskiego Muzeum Etnograficznego (7802/MEK). Po jej śmierci w 1922 r. jedenaście klocków drzeworytniczych trafiło do spokrewnionego ze zbieraczką Józefa Mehoffera, zaś jedna do zaprzyjaźnionej z nią Wandy Lilpopowej. Dzięki zaangażowaniu i ofiarności wielu osób, szczególnie za namową Jadwigi Korniłowiczowej córki Henryka Sienkiewicza oraz Juliusza Zborowskiego dyrektora Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem, niezwykle cenny zbiór ofiarowany został w 1926 r. przez nowych właścicieli Muzeum Etnograficznemu w Krakowie. <br > Rewers prawdopodobnie służył niegdyś do odbijania większej kompozycji składającej się z dwóch klocków. Deska niezachowana przedstawiała stworzenie Adama i Ewy, ich pracę po wypędzeniu z raju.
literatura:
Jacher-Tyszkowa, Polska grafika ludowa, 1970,
s.50, 65, 67
Skoczeń-Marchewka, Drzeworyty ludowe z Płazowa...,2009
Skoczeń-Marchewka, Otręba, Michura, Teka: Drzeworyty ludowe..., 2001
fotografia:
Wąsik, Marcin
,
2011
obiekty związane:
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
_1.jpg)
.jpg)
.jpg)
opracowanie dokumentu: Mosio, Grażyna, 2011.11.23,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |