BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00000858
.jpg)
.jpg){kind=link}
Chrystus na krzyżu
warianty tytułu: Ukrzyżowany z Marią i świętym Janem Ewangelistą
odbitka graficzna
materiał (podłoża): papier
technika: drzeworyt wzdłużny
tech. zdobnicza: kolorowanie przy użyciu patronu
wymiary: 33 x 28,6 cm
technika: drzeworyt wzdłużny
tech. zdobnicza: kolorowanie przy użyciu patronu
wymiary: 33 x 28,6 cm
datowanie klocka drzeworytniczego:
1751?-1800?
datowanie odbitki drzeworytniczej:
1801-1841
opis:
Drzeworyt kolorowany częściowo wodnymi farbami kryjącymi. Pośrodku na ciemnobrązowym krzyżu, z czaszką Adama i skrzyżowanymi piszczelami u dołu, widnieje skrwawione ciało Chrystusa. Biodra Ukrzyżowanego okrywa brązowe perizonium zawiązane na prawym boku. Głowa w oliwkowozielonej koronie cierniowej, z brązowym nimbem w postaci trzech wiązek promieni jest zwieszona na prawe ramię. Po lewej stronie, stoi Matka Boska Bolesna ukazana en face, z prawą ręką wzniesioną do góry i lewą, złożoną na piersi. Jej aureola i suknia są jasnobrązowe, welon niebieski, podobnie jak płaszcz - wzbogacony akcentami barwy oliwkowej zieleni. Po prawej stronie – św. Jan Ewangelista z głową skierowaną w stronę Ukrzyżowanego. Jego lewa ręka jest wzniesiona, a dłoń rozpostarta na wysokości ramienia, prawa zaś złożona na piersi. Aureola i płaszcz świętego są brązowe, zaś suknia oliwkowozielona. W tle dominuje oliwkowa zieleń
pejzażu Jerozolimy i brązy gruntu u stóp krzyża. Od lewej widnieje wzgórze z dwoma krzyżami, a dalej kolejne budowle Jerozolimy: niskie domostwa, wieża z krenelażem, budowla z chorągwią na dwuspadowym dachu, budowla z niską kopułą na wieży, a po prawej: wzgórze i kolejne budynki stojące u jego stóp. Nad głowami postaci kłębią się oliwkowozielone, brązowe i niebieskie obłoki, wypełniające też górne narożniki kompozycji. Z nich wyłaniają się: po lewej wpisany w ugrowe koło półksiężyc o antropomorficznych cechach, a po prawej, identycznego koloru - słoneczny krąg. Otaczają je promieniste aureole w różnych odcieniach brązu skomponowane z krótszych i dłuższych kresek. Tło wypełniono kolorem ugrowym. Jaśniejszą, beżową barwę mają karnacje postaci. Uwagę zwraca także niepomalowana czaszka Adama. U dołu, kompozycję opatrzono pasem, na którym widnieje inskrypcja skryta pod warstwą farby, zakończona przypuszczalnie inicjałami wykonawcy klocka drzeworytniczego: „WIZERVNEKPANAIEZV SA V: PANIMARIiW KRAKOWIE Pz”. Kompozycję w formie prostokąta stojącego otacza obramowanie z dwóch równoległych linii : cieńszej i grubszej.
motyw ikonograficzny:
architektura
,
Chrystus na krzyżu
,
czaszka Adama
,
Jerozolima
,
krzyż
,
księżyc
,
Matka Boska Bolesna
,
obłok
,
słońce
,
święty Jan Ewangelista
stan zachowania: uszkodzony
napisy i znaki:
WIZERVNEKPANAIEZV SA V: PANIMARIiW KRAKOWIE Pz
,
(u dołu kompozycji)
numer inwentarza: MNK III ryc. 29016
uwagi:
Odbitka była z dużą pewnością użytkowana w chłopskim
domu, o czym świadczy jej stan. Zakupiona została od zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie z kolekcji Ambrożego Grabowskiego 27 maja 1927 roku, co adnotowano ołówkiem. Posiada niekolorowaną analogię w zbiorach lwowskiej Biblioteki Stefanyka, która pochodzi z kolekcji Pawlikowskiego, nr inw. EST.3087. Dzięki temu udało się odczytać inskrypcję ukrytą pod warstwą farby i stwierdzić, że od odbitki odcięto górny pas.
Drzeworyt w dowolny sposób przedstawia wykonaną z wapienia rzeźbę Chrystusa Ukrzyżowanego z kościoła Mariackiego w Krakowie. Mieści się ona w południowej nawie, w późnobarokowym ołtarzu i jest dziełem Wita Stwosza wykonanym na zlecenie mincerza Slackera. Można przyjąć czas powstania dzieła na przełom lat 80. i 90. XV wieku, choć pojawia się również data 1491 r. W tle widnieje pejzaż Jerozolimy na srebrnej blasze. W literaturze mówi się także o figurach Marii i św. Jana, które z krucyfiksem mogły tworzyć całość. Późniejsza panorama Jerozolimy, pozwala przypuszczać istnienie podobnej kompozycji. W malarstwie niderlandzkim i dolnoreńskim XV i XVI wieku motyw ten był bowiem powszechnie znany. Wizerunek Chrystusa, tzw. "Krucyfiks Slackerowski" był obiektem kultu krakowskiego ludu.
fotografia:
Świderski, Jacek
,
2013
obiekty związane:
.jpg)
opracowanie dokumentu: Mosio, Grażyna, 2013.08.29,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |