Baza Danych

5000000889 00000889

00000889

https://drzeworyty.etnomuzeum.eu/midas/pictures/maxi/Etnografia/817_(1).jpg

Pach, Jan

Matka Boska Żegocińska

warianty tytułu: Matka Boska Rzegocińska

fotografia odbitki graficznej

materiał (podłoża): papier
technika: fotografia czarno-biała
wymiary: 13,7 x 7,8 cm

opis: Pośrodku na półksiężycu o antropomorficznym profilu półpostać Matki Boskiej trzymającej na lewym ramieniu Dzieciątko. Maria ukazana en face, o dużych oczach i uśmiechniętych ustach, jest ubrana w obszerny maforion we wzór roślinny, ozdobiony pasem półkolistych ząbków przy brzegu i równoramiennym krzyżem nad czole. Spod maforionu wyłaniają się fragmenty czarnej sukni w biały wzór roślinny. Maria ma zgodnie ze wzorem skrzyżowane dłonie, a w lewej, słabo widocznej, trzyma pofałdowaną chusteczkę. Na głowie ma kopulastą koronę zamkniętą, zwieńczoną kulą z krzyżykiem, ozdobioną rzędem białych pereł przy brzegach. Szeroka obręcz korony w motyw białej kratki ma brzeg wycięty w łagodne łuki. Przy głowie Marii widnieje owalna aureola z gęsto rozmieszczonymi kreskami promieni wydobywającymi się z jasnego pola o zygzakowatych brzegach. Dzieciątko Jezus lekko odchylone do tyłu i zwrócone w stronę Matki, trzyma w lewej wzniesionej ręce jabłko królewskie, prawą - błogosławi. Jego fałdzistą szatę zdobią szerokie lamowania przy szyi i u dołu. Spod brzegu sukienki wyłaniają się stopy w sandałach. Jezus ma na głowie koronę podobna do matczynej, lecz nieco mniej rozbudowaną. Jego głowę z krótkimi włosami otacza okrągła aureola z promieniami różnej długości. Tło wizerunku zamkniętego u dołu półkolem półksiężyca jest czarne, a głowę Madonny otacza wieniec dwunastu sześcioramiennych gwiazd z drobnych rombów. U dołu, tło w poziome linie zakomponowane na przemian z ułożonymi na jednym poziomie krótkimi kreskami, dopełniają cztery gwiazdy w symetrycznym układzie. Niżej wydzielone poziome prostokątne białe pole zapełnia inskrypcja w trzech wierszach, wykonana czcionką o różnej wielkości. Pierwsze trzy litery NP.M. zajmują dwa górne wiersze. Całość jest obramowana prostymi liniami.

motyw ikonograficzny: chusteczka , Dzieciątko Jezus , gwiazda , jabłko królewskie , korona , Matka Boska , Matka Boska Śnieżna , półksiężyc

stan zachowania: dobry

napisy i znaki: NP.M.ARYi POCiESZENiA/RZEGOCiNSKi CUDAMi/SLYNACA W OieSGWieinKALiSK , (u dołu drzeworytu)

umiejscowienie: Biblioteka Maryjna w Częstochowie

numer inwentarza: Nr 817, t. IX

uwagi: Cudowna Matka Boska Żegocińska jest wizerunkiem w typie Matki Boskiej Śnieżnej (Salus Populi Romani) z Rzymu. Dzieciątko trzyma zamiast książki, jabłko królewskie. Obraz wykonał nieznany malarz w 1.połowie XVIII wieku. Według tradycji wizerunek został w cudowny sposób przeniesiony z kościoła w pobliskim Łęgu do Żegocina. Żegocin stał się ośrodkiem kultu maryjnego, w którym stosunkowo wcześnie powstał zwyczaj procesji różańcowych. Stąd też wizerunek nosi nazwę Żegocińskiej Matki Różańcowej. W 1780 r. podjęto starania o koronację, kult sięgał bowiem poza granice diecezji. Dokonał jej w 1965 roku Stefan kardynał Wyszyński. Współcześnie zatrzymują się tu pielgrzymi wędrujący na Jasną Górę, obraz jest też niezależnie przedmiotem żarliwej czci. Fotografia drzeworytu, ukazującego Matkę Boską ze Skrzatusza znajduje się w materiałach Bolesława Żyndy (1904-1988) z Poznania w Bibliotece Maryjnej w Częstochowie. Drzeworyt według S. Błaszczyka należał do ks. kanonika Leona Formanowicza z Gniezna. Zbiór, w którym znajdowała się odbitka zaginął w czasie okupacji.

literatura: Błaszczyk, Drzeworyty wielkopolskie, "PSL", 1971, s. 134-135, 151, il 20. Z dawna Polski Tyś królową. Przewodnik..., 1990, s. 263-265 Barącz, Cudowne obrazy Matki Najświętszej w Polsce, 1891, s. 302-303 Formanowicz, Ksiądz Leon Formanowicz, http://www.formanowicz.pl/gost/biografie/leon_formanowicz.pdf

fotografia: Pach, Jan , 2013

opracowanie dokumentu: Mosio, Grażyna, 2013.10.14,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie

Moja galeria / Loguj