BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00000106
datowanie klocka drzeworytniczego:
1801?-1838?
opis:
Awers: Kosz z dwoma pędami dzwonków oraz gałązkami róży wypełniającymi całą powierzchnię kompozycji. W dolnej części luzem rozrzucone gałązki róż i dzwonków. Drzeworyt nieukończony: ucha kosza oraz niektóre liście i kwiaty z nie wyciętymi, bądź rozpoczętymi szrafowaniami. Rewers: Kompozycja podzielona na dwa pola. Święte ukazane konwencjonalnie, z charakterystycznymi atrybutami: z lewej św. Katarzyna Aleksandryjska z kołem i palmą męczeńską, z prawej św. Barbara z kielichem i mieczem.
motyw ikonograficzny:
kielich mszalny
,
koło
,
korona
,
kosz
,
kwiat (dzwonek)
,
kwiat (róża)
,
miecz
,
palma męczeństwa
,
święta Barbara
,
święta Katarzyna Aleksandryjska
stan zachowania: dobry
numer inwentarza: 7803 MEK
uwagi:
Bukiet kwiatów ryty na jednej stronie klocka służył do przygotowywania kołtryn. Kołtryny były to obicia ścienne wykonywane na papierze lub tkaninie, znane w Polsce od renesansu. Początkowo pojawiły się na dworach, z czasem zaczęły zdobić wnętrza kościołów, domów mieszczańskich, by w końcu trafić także do chłopskich chałup. W zamożnych domach i kościołach zastępowały kurdybany i polichromię. W domach uboższych, zawieszane lub przyklejane na ścianie pełniły rolę makat. Przedstawione z drugiej strony klocka Święte czczone były powszechnie jako patronki w każdej potrzebie oraz opiekunki wielu zawodów i stanów. Do św. Barbary zwracano się przede wszystkim jako do patronki dobrej śmierci, orędowniczki w czasie burz i pożarów, w czasie epidemii dżumy. Św. Katarzynę uważano za najpotężniejszą spośród "czternastu świętych wspomożycieli".
Prezentowany obiekt to jeden z trzynastu zachowanych klocków drzeworytniczych, pochodzących z warsztatu Macieja Kostryckiego i jego rodziny z Płazowa. W 1891 r. kolekcjonerka Maria Dembowska z Zakopanego pozyskała do swoich zbiorów pierwszą ich partię, zaś w 1899 r., po śmierci Macieja Kostryckiego juniora pozostałe matryce do odbijania drzeworytów. W 1921 r. nowa właścicielka przekazała jeden z nich do zbiorów krakowskiego Muzeum Etnograficznego (7802/MEK)Po jej śmierci w 1922 r. jedenaście klocków drzeworytniczych trafiło do spokrewnionego ze zbieraczką prof. Józefa Mehoffera, zaś jedna do zaprzyjaźnionej z nią Wandy Lilpopowej. Dzięki zaangażowaniu i ofiarności wielu osób, szczególnie za namową Jadwigi Korniłowiczowej, córki Henryka Sienkiewicza oraz Juliusza Zborowskiego, dyrektora Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem, zbiór ofiarowany został przez nowych właścicieli Muzeum Etnograficznemu w Krakowie (1926 r.).
literatura:
Jacher-Tyszkowa, Polska grafika ludowa, 1970,
p.49
Skoczeń-Marchewka, Drzeworyty ludowe z Płazowa...,2009,
p.185-195
Windyka, Drukarskie techniki zdobienia papierów i tkanin. Duszniki Zdrój, 2008
fotografia:
Wąsik, Marcin
,
2011
obiekty związane:
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
_1.jpg)
_1.jpg)
.jpg)
.jpg)
5000000208
odbitka graficzna z klocka drzeworytniczego dwustronnego
Święta Katarzyna i Święta Barbara
5000000437
odbitka graficzna z klocka drzeworytniczego dwustronnego
Święta Katarzyna i święta Barbara
5000000440
odbitka graficzna z klocka drzeworytniczego dwustronnego
Święta Katarzyna i święta Barbara
5000000438
odbitka graficzna z klocka drzeworytniczego dwustronnego
Święta Katarzyna i święta Barbara
5000000519
odbitka graficzna z klocka drzeworytniczego dwustronnego
Święta Katarzyna i święta Barbara
5000000638
odbitka graficzna z klocka drzeworytniczego dwustronnego
Święta Katarzyna i święta Barbara
5000000900
odbitka graficzna z klocka drzeworytniczego dwustronnego
Święta Katarzyna i święta Barbara
5000001079
odbitka graficzna z klocka drzeworytniczego dwustronnego
Święta Katarzyna i święta Barbara
5000001176
odbitka graficzna z klocka drzeworytniczego dwustronnego
Święta Katarzyna i święta Barbara
5000001343
odbitka graficzna z klocka drzeworytniczego dwustronnego
Święta Katarzyna i święta Barbara
5000001361
odbitka graficzna z klocka drzeworytniczego dwustronnego
Święta Katarzyna i święta Barbara
5000001563
odbitka graficzna z klocka drzeworytniczego dwustronnego
Święta Katarzyna i święta Barbara
5000001623
odbitka graficzna z klocka drzeworytniczego dwustronnego
Święta Katarzyna i święta Barbara
5000001624
odbitka graficzna z klocka drzeworytniczego dwustronnego
Święta Katarzyna i święta Barbara
opracowanie dokumentu: Skoczeń-Marchewka, Beata, 2011.09.15,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |