materiał (podłoża): papier
technika: drzeworyt wzdłużny
tech. zdobnicza: kolorowanie ręczne
wymiary: 15,4 x 9,4 cm
datowanie odbitki graficznej:
1801-1850
opis:
Matka Boska Częstochowska ukazana konwencjonalnie. Maria (widoczne pół postaci) okryta czarnym płaszczem spływającym z głowy, ozdobionym białymi cętkami (drzeworyt tonowy). Podbicie płaszcza kolorowane farbą cynobrową. Suknia ugrowa. Na prawym policzku Marii widoczne dwie równoległe blizny, rozszerzające się ku szyi. Na szyi zaznaczona owalna rana. Prawą rękę Matka Boska przykłada do piersi, na lewej trzyma Dzieciątko Jezus w długiej, cynobrowej sukience. Jezus prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma zamkniętą księgę. Głowy obu postaci zwieńczone koronami i otoczone okrągłymi, żółtymi nimbami. Tło kompozycji: poziome pasy wypełnione krótkimi, przerywanymi kreskami. U dołu napis.
motyw ikonograficzny:
blizna
,
Dzieciątko Jezus
,
gest błogosławieństwa
,
korona
,
księga
,
Matka Boska Częstochowska
,
Matka Boska z Dzieciątkiem
,
rana
stan zachowania: dobry
napisy i znaki:
NAJ MYLSZESYNICO RKI MOY E TEN LYSTDOWOZPOSYŁAMPROS TO SSZCZESTOhOWEY IAK M
,
(w górnej części kompozycji)
numer inwentarza: 5477 MBL
uwagi:
Rana zaznaczona na szyi Matki Boskiej Częstochowskiej nawiązuje do jednej z legend, opowiadającej o najeździe Tatarów na zamek w Bełzie. Książę Władysław, chcąc ratować mieszkańców przed najeźdźcami, wyniósł ikonę na mury zamku. Jedna ze strzał tatarskich ugodzić miała cudowny wizerunek, z którego popłynęła krew.
Napis umieszczony na drzeworycie nawiązuje do tekstów, pojawiających się na tzw. "listach z nieba", które znane były w całym świecie chrześcijańskim od wielu wieków. Do Polski prawdopodobnie dotarły z Niemiec. Uważano, że na ziemię zsyła je sam Bóg, aby przypomnieć ludziom o konieczności przestrzegania zasad wiary, wskazywać im właściwą drogę postępowania. Traktowane były jako swego rodzaju apotropeion. Wierzono, że ich posiadanie zapewni szczęście oraz pomoże w zbawieniu.
Drzeworyt został ofiarowany MBL przez kolekcjonera z Sanoka w 1972 roku.