BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00000546
miejsce powstania: Warszawa
datowanie klocka drzeworytniczego:
około 1830?
datowanie odbitki drzeworytniczej:
1921
opis:
Drzeworyt złożony z dwóch sklejonych odbitek, zachowany fragmentarycznie, ukazuje dolną część kompozycji, tj. wyobrażenie sądu nad potępionymi (górna część ukazywała sąd nad sprawiedliwymi). Kompozycja składa się z kilku scen. Pośrodku widać węża Lewiatana i pochód ludzi, którzy spięci łańcuchem kierują się w stronę szatana. W grupie kilkunastu postaci rozpoznajemy kobiety i mężczyzn, świeckich i duchownych, żołnierzy, mieszczan, szlachtę i włościan, co ma stanowić alegorię społeczeństwa i jasny przekaz, że wszystkich grzeszników spotka sprawiedliwa kara. Szatan ukazany z lewej strony, na tle płomieni jako hybryda człowieka i zwierzęcia, ciągnie za łańcuch i spycha skazańców do piekła, które przedstawione zostało jako przestrzeń oddzielona od ziemi wężem. Piekło zajmuje dolną część kompozycji, wypełniają je języki płomieni, a wśród nich kilka czarnych sylwetek diabłów i męczonych dusz. Scena nad Lewiatanem przywołuje zapowiedź zmartwychwstania wszystkich ludzi na Sąd Ostateczny: widnieje tam cmentarz z trzema grobami, dwie trumny z których wyłaniają się ludzie, a także biegnie pies z czaszką w pysku i wzlatują dwa ptaki. Ponadto nad paszczą Lewiatana unosi się anioł z włócznią i diabeł z wagą, którzy jakby walczą o duszę człowieka (głowa na obrazie?). Z prawej znajduje się zegar i śmierć, która odmierza czas, obok kobieta jadąca wierzchem na bestii i postać strącana do grupy ludzi skutych łańcuchem. Modelunek drzeworytu płaski, kompozycja otoczona cienką ramką, w dole napis.
motyw ikonograficzny:
anioł
,
diabeł
,
Dolina Jozafata
,
kosa
,
krzyż
,
ogień
,
ptak
,
śmierć
,
trumna
,
waga
,
zegar
,
zwierzę (wąż)
stan zachowania: dobry
napisy i znaki:
WYOBRAŻENIE SĄDU BOŻEGO NA IOZAFATOWEY DOLINIE.
,
(u dołu kompozycji)
I II III IIII V VI VII VIII IX X XI XII
,
(na tarczy zegara)
numer inwentarza: Gr.Pol.2391/66 MNW
uwagi:
Odbitka jest jedną ze zbioru opublikowanego przez Zygmunta Łazarskiego w "Tece drzeworytów ludowych dawnych" w 1921 roku. W tece znalazło się 66 grafik odbitych ręcznie w drukarni Władysława Łazarskiego, z klocków pochodzących z Płazowa (obecnie pow. lubaczowski) i ze Żmudzi na Litwie, datowanych przez Jerzego Kieszkowskiego na drugą poł. XVIII i poł. XIX w. Część odbitek była ręcznie kolorowana. Nakład liczył 62 numerowane egzemplarze. Wydawnictwo stało się podstawowym źródłem wiedzy na temat polskiego drzeworytu ludowego. Teka Łazarskiego przyczyniła się do wzrostu zainteresowania problemami sztuki ludowej, korzystał z niej m. in. Władysław Skoczylas przy tworzeniu w 1934 roku pracy " Drzeworyt ludowy w Polsce".
literatura:
Galaune, Lietuviu liaudies menas..., 1968,
il. 7
Jacher-Tyszkowa, Polska grafika ludowa, 1970,
s. 36-37 nota 155 (dot. podobnej odbitki w Bibliotece Jagiellońskiej)
Kieszkowski, Zwięzły katalog wystawy dawnych drzeworytów ludowych, 1921,
s. 33 nr 43
Skoczylas, Drzeworyt ludowy w Polsce, 1934,
il. 94
fotografia:
Wąsik, Marcin
,
2012
obiekty związane:
opracowanie dokumentu: Graff, Grzegorz, 2012.12.20,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |