BAZA
DRZEWORYTÓW
DRZEWORYTÓW
Baza Danych
00000712
.jpg)
.jpg){kind=link}
datowanie odbitki graficznej:
1801-1841
opis:
Kompozycja ujęta w prostokąt stojący. Centralnie ukazany wizerunek Chrystusa Ukrzyżowanego, okrytego perizonium. Ciało Jezusa oddane proporcjonalnie. Na prawym boku widoczna rana, z której wycieka krew. Strugi krwi widoczne są także na prawej nodze oraz na rękach. Na głowie, przechylonej na lewo i otoczonej okrągłym nimbem, korona cierniowa. Twarz Jezusa drobna, wyrazista, okolona zarostem. Krzyż, do którego przybity jest Jezus, pokryty jest ornamentem, imitującym słoje drzewa. Zakończenia belek krzyża trójlistne: w każdym przedstawiony jest symbol jednego z Ewangelistów uzupełniony szarfą z podanym imieniem świętego. Od lewej przedstawione są: orzeł (św. Jan), anioł (św. Mateusz), lew?(św. Marek), byk (św. Łukasz). W górnych narożach przedstawienia znajdują się bogato zdobione plakiety, wypełnione literami i krzyżykami, będącymi skrótem modlitw (?). Poniżej, po obu stronach krzyża dwie wydzielone kolumny. Każda z nich zwieńczona jednym puttem. W kolumnach tekst modlitwy.
motyw ikonograficzny:
anioł
,
Chrystus na krzyżu
,
tekst (modlitwa)
,
zwierzę (byk)
,
zwierzę (lew)
,
zwierzę (orzeł)
stan zachowania: dobry
napisy i znaki:
G.S.
,
(w prawym, dolnym rogu)
MODLITWA
Przeciw Morowenu/ Powietrzu y strzahom/ szatanskim/ Śmierć o ktutnąm + dla/ nas podiąŁ ChrystusJE/ zus wisząc + na Krzyźu/ umarł + zprzybitemi Rę/kami + ostremi gwożdzia/ mi+ dla Imienia IEZUSO-/ WEGO OYCZE zmiłuysię/ nad nami, a broń nas/ od powietrza morowe/ go o: Krzyżu Święty/ wspomożmnie, + o: Krzy-/ żu. S. odwszystkiego złe go/ wybaw mnie + o: Krzyżu S. zbaw mnie,/ wdźień ostatni żyćia/ moiego, wImięOyca, y/ Syna, y Ducha S. przez źnak Krzyża + Sw./ wybaw mnie Pani Iezu od złego,
,
(lewa kolumna)
za przyczyną Matki/ Twoiey MARYI Panny y/ wizystkich Swiętych./ Oto Krzyż+ Pański u-/ ciekaycie strony przeciwne, y wszelki duch/ niech chwaLi BogawTro:/ ycy Iedynego, y niech/ sięgo lekaią wszyscy/ nieprzyiaciLe Iego/ Wszechmocność Bo/ ga Oyca, + niech waspo:/tępi, Męka Syna Boze-/go+ niech was odpędzi;, Moc Ducha Swiętego +/ niech was potłomi. a Bło/ gosłaiwenstwo Boga,/ Oyca + y Syna + y Du-/ cha S. + niech będzieze/ mną, ASŁOWOCA-/ŁEM SIE STAŁO:/i mię szkaŁomię/ dzynami,, H.T.P.I.K.Z. (kolumna z prawej)
,
(prawa kolumna)
KTORYS CIERPIAŁ ZANAS RANY + /IEZU CHRYSTE ZMIŁUY SIE NADNAMY
,
(przy dolnej krawędzi)
VRSNSM/VSMQLIV/ BCSSML ND/SMD
,
(plakieta u góry, z lewej)
+.Z.+.D.I./A.+.B.I.Z.+.S.S.A.B.+.Z.+.H.G./F.+.B.F.S
,
(plakieta u góry, z prawej)
S.MATHEVZ
,
(nad titulusem)
INRI
,
(na titulusie)
S.LVKASZ
,
(pod krzyżem)
S.JOHANNES
,
(banderola na belce, z lewej)
S.MARCUS
,
(banderola na belce, z prawej)
numer inwentarza: ECT.3083
uwagi:
Grafika miała chronić przed zarazą i złymi duchami.
Drzeworyt pochodzi z kolekcji Józefa Gwalberta Pawlikowskiego (1793-1852)- mecenasa sztuki i kolekcjonera, działacza gospodarczego i politycznego, syna założyciela zbiorów sztuki w Medyce, które sam znacznie powiększył. Wśród różnorodnych zbiorów J. G. Pawlikowskiego znalazła się również unikatowa kolekcja 143 drzeworytów ludowych. Stanowi ona niezwykle cenny i pionierski zasób, a jej twórca należy do pierwszych zbieraczy, który – gromadząc „starożytności ojczyste” – umiał skierować uwagę na niedoceniane przez jemu współczesnych prace ludowych i prowincjonalnych artystów. Tworzona była od lat 30. do 50. XIX wieku, czyli w okresie, kiedy działali ostatni już drzeworytnicy, wykonujący swe usługi dla ludności wiejskiej.
Tworząc kolekcję ludowych drzeworytów, Pawlikowski korzystał z pomocy Kajetana Wincentego Kielisińskiego (1810-1849), rysownika i rytownika, przez pewien czas opiekuna zbiorów medyckich. W czasie swoich wędrówek po Galicji, Mazowszu, Lubelszczyźnie czy Wielkopolsce nabywał on grafiki między innymi od drzeworytników i sprzedawców dewocjonaliów. Kilka drzeworytów ludowych pozyskanych zostało także przez Teofila Żebrawskiego w latach 1845-1851, również współpracującego z Pawlikowskim, który cały swój zbiór w 1849 roku przeniósł z Medyki do Lwowa. W 1921 roku spuścizna po Józefie Gwalbercie Pawlikowskim, trafiła do Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, przekazana tam przez wnuka, Jana Pawlikowskiego. Po II wojnie pozostałe we Lwowie zbiory weszły w skład Biblioteki Akademii Nauk USRR, która po odzyskaniu niepodległości przez Ukrainę przemianowana została na Lwowską Narodową Naukową Bibliotekę Ukrainy im. Wasyla Stefanyka. Drzeworyty ludowe przechowywane są w Oddziale Sztuki Biblioteki, w Pałacu Baworowskich we Lwowie.
W kolekcji J.G. Pawlikowskiego drzeworyt miał numer inwentarzowy 824.
fotografia:
Merduch, Jurij
,
2013
opracowanie dokumentu: Skoczeń-Marchewka, Beata, 2013.07.25,
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
instytucja: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Moja galeria / Loguj
Powered by Midas Browser ©
 |
 |
 |
Copyright © ArchInfo Powered by Midas Browser © |